Λευτέρη Κορέλη
«Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ
ΣΤΑ ΘΕΡΜΟΠΥΛΙΑ»
(Ένας δάσκαλος θυμάται)
Αθήνα 1987
«Να ‘τανε λέει, φεγγάρι και συ είκοσι χρονών!…»
Ο Λευτέρης Κορέλης είναι γνωστός στην «πνευματική» Φθιώτιδα, από την έκδοση των αξιόλογων περιοδικών «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ» και «ΓΑΡΔΙΚΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ». Ακόμα ασχολήθηκε με το σχολικό βιβλίο κι έχει δημοσιεύσει ποικίλη εργασία του σ’ εφημερίδες και περιοδικά.
Έτσι δε μας ξένισε όταν έφτασε στα χέρια μας, ένα βιβλίο του Λευτέρη Κορέλη με τον εντυπωσιακό τίτλο «Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΣΤΑ ΘΕΡΜΟΠΥΛΙΑ-Ένας δάσκαλος θυμάται!». Λιγοσέλιδη είναι η έκδοση (76 σελίδες) αλλά καλαίσθητη και συμπαθητική. Ιδιαίτερα όμως, εκείνο το «Ένας δάσκαλος θυμάται», σε προκαλεί να ριχτείς στην ανάγνωσή της και να τρυγήσεις τον ανθό της. Και στ’ αλήθεια υπάρχει. Βλέπετε αγαπητοί αναγνώστες κι ο υποφαινόμενος υπήρξε δάσκαλος, που γι’ αυτόν όμως ο Χριστός σταμάτησε κοντά στον Προυσό Ευρυτανίας, την ίδια χρονιά περίπου.
Έμπειρος τεχνίτης του λόγου ο Λ. Κορέλης και της αφήγησης, με ύφος προσωπικό μας παρουσιάζει ένα μικρό πρόλογο. Ύστερα μας παίρνει από το χέρι σε μια μικρή εισαγωγή, μετά μας δίνει μια εύθυμη εικόνα του Τσολιά στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, που υπηρέτησε. Και μας καθίζει μαλακά στα μεγάλο του αφήγημα, στο «Χρηστός σταμάτησε στα Θερμοπύλια». Σ’ αυτές τις σελίδες ο συγγραφέας δίνει μια πανοραμική εικόνα όχι μονάχα της ζωής του φτωχού χωριού πριν από μισό και πλέον αιώνα, αλλά φυσικά και αβίαστα αναδύεται σαν πρωινός ήλιος και το αποστολικό έργο του δασκάλου, μέσα στις άθλιες συνθήκες της αγροτιάς εκείνης της εποχής. Ο λιτός και στέρεος λόγος του, δημιουργεί ατμόσφαιρα που σε ελκύει να δοκιμάσεις την ομορφιά της, να περιδιαβείς τη σκηνοθεσία της, που ανάγλυφα έχει στήσει ο συγγραφέας.
Στη Δρακοσπυλιά, το γνωστό μας χωριό που βρίσκεται στις δασωμένες πλαγιές του Καλλίδρομου και τώρα οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν μεταφερθεί στα Θερμοπύλια, τοποθετείται το 1937 δάσκαλος ο συγγραφέας. Η δικτατορία του Μεταξά σκεπάζει τον τόπο με τα μαύρα της φτερά. Όταν θυμάται ένας δάσκαλος εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι για ν’ ακούσουμε το χρονικό μιας ζωής με τις ιδιαιτερότητές της.
Με γλαφυρό τρόπο ο νέος δάσκαλος μας θυμίζει τον αγώνα του για να ποτίσει με κινίνο τ’ αναιμικά παιδιά του σχολείου του, που τα μάστιζε η ελονοσία. Μας σκιαγραφεί τον δασικό, που σαν κέρβερος κυνηγάει τους Δρακοσπυλιώτες, για κάθε λαθραίο μαδέρι. Μας θυμίζει τα δάνεια που έπαιρνα από τη τράπεζα και σε λίγο διπλασιάζονταν από τους τόκους. Μια συγκλονιστική περιγραφή ακολουθεί, του σχολείου και ύστερα συνεχίζει με τις γραφικές φιγούρες του χωριού. Η θεια Μαριγούλα, η παντογνώστρια του χωριού, που είχε γίνει ο φύλακας άγγελος του δασκάλου. Ο τσοπάνος Γιάννος Νταβέλης, που τον άρπαξαν από τη στάνη του και τον χειροτόνησε παπά ο Δεσπότης Φθιώτιδας Αμβρόσιος, που γέμισε το αυτοκίνητό του με σφάγια, τυριά, κρασί και τραχανά. Πως ο δάσκαλος βοηθά τους χωρικούς να γλιτώσουν από το κυνήγι του οργίλου φοροεισπράκτορα και άθελά του, έκανε τον βλοσυρό κι αγέλαστο επιθεωρητή, να φύγει το πρωί απ’ το δωμάτιο πηδώντας απ’ το παράθυρο, γιατί ήταν κλειδωμένος κατά ομολογία της θείας Μαριγούλας.
Αμ’ εκείνος ο βράχος, το «Αλαφοβούνι», που γίνεται δραματικό σύμβολο! Γιατί κάθε δειλινό, ο δάσκαλος ανεβαίνει κι αγναντεύει ένα κίτρινο λεωφορείο που εκτελούσε συγκοινωνία Αταλάντη-Λαμία. Και πάντα περιμένει, κάποιον συγχωριανό του, να του φέρει την εφημερίδα.
Όμως ο νεαρός δάσκαλος δίπλα στις ανάγκες και τις ελλείψεις που είχε η ζωή του, τον βασάνιζαν και οι ιδέες του, που για πρώτη φορά τις βρήκε ζωντανές στη μίζερη ζωή του χωριού. Απ’ το Διδασκαλείο ακόμα είχε κάποιες συνδέσεις με τον κομμουνισμό και διάβαζε «Ανεξάρτητο», εφημερίδα με αριστερή θέση. Όμως η πρώτη γεύση της μαρξιστικής του διάθεσης, έβαλε σε κίνηση τους χωροφύλακες να εξιχνιάσουν τα γεγονότα και να σταμπάρουν τον ανατροπέα. Δεν μπορούσαν οι δάσκαλοι της εποχής εκείνης να στέκονται αδιαμαρτύρητοι θεατές της φτώχειας των χωρικών και της στυγνής εκμετάλλευσής τους. Γι αυτό και στάθηκαν πρωτοπόροι στους κοινωνικούς και απελευθερωτικούς αγώνες του Λαού για κοινωνική δικαιοσύνη, δημοκρατία κι εθνική ανεξαρτησία.
Υπάρχουν ακόμα κι άλλα αξιόλογα αφηγήματα από τις εμπειρίες του συγγραφέα, με το ίδιο στρωτό γράψιμο, καθώς και το αφήγημά του με τον τίτλο «Με τον Άρη στην Οξυά», που βραβεύτηκε στον Διαγωνισμό Αντιστασιακού Διηγήματος, που προκήρυξε η Δημόσια Βιβλιοθήκη Λαμίας το 1985. Ο συγγραφέας ξέφυγε από την ηθογραφία και μας έδωσε μια εργασία με την πρωτοτυπία της στην περιγραφή και το ρόλο των προσώπων, που με την παρέμβασή τους, διαφοροποιούν την αντιλαϊκή κοινωνική πραγματικότητα σ’ ευεργετική λειτουργία προσφοράς στην πρόοδο και στην αρετή.
Με τέχνη κι ευρηματικότητα «ξεφορτώνει» το υλικό του με την παρεμβολή εύθυμων σκηνών, που τελικά με τη δική τους γλώσσα πλουτίζουν το έργο. Η γραφή, μεστή, χωρίς αποσιωπητικά κι ελλειπτικά χάσματα προσφέρει, στην ισχνή Φθιωτική πνευματική παραγωγή, τον οβολό της και φανερώνει την ωριμότητα του συγγραφέα και για συνθετικότερη εργασία.
Βασίλης Αποστολόπουλος
«Λαμιακός Τύπος», 27 Οκτωβρίου 1988